بوراکس سمی نیست و به راحتی در آب حل میشود. در ادامه این مطلب درباره ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، کاربرد های فراوان آن، نحوه تولید و انواع مختلف این ماده مواردی را بررسی خواهیم کرد تا شناختی کلی و مفید از این ماده به دست آورید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با این مادهی معدنی پرکاربرد تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
بوراکس چیست؟
بوراکس که تحت عنوان سدیم تترا بورات، دی سدیم تترا بورات، نمک اسید بوریک، سدیم بورات یا بوره نیز مشهور است یک ماده معدنی و پر کاربرد به حساب میآید. فرمول شیمیایی این ترکیب Na2B4O7 بوده که در حالت مایع آب نیز به آن اضافه میشود. تعداد مولکول آب اضافه شده به فرمولاسیون مشخص کننده این است که ویژگی های این محصول چه تغییراتی میکند و در حالت کلی فرمول به شکل Na2B4O7.nH2O است که n برابر تعداد مولکول آب بوده و میتواند 5 و یا 10 باشد. در ادامه درباره این مواد صحبت خواهیم کرد.
در این قسمت برای معرفی کلی لازم است بیان کنیم که به حالت 5 آبه بوراکس پنتا هیدرات و برای حالت 10 آبه بوراکس دکا هیدرات گفته میشود. در کل این ماده ترکیبی از عناصر سدیم، بور و اکسیژن بوده و به صورت طبیعی از سنگهای بورات معدنی نشأت میگیرد. رنگ تست شعله این ترکیب هنگام سوختن زرد مایل به سبز است. قیمت بوراکس نسبت به کیفیتی که دارد متفاوت است.
از نظر ظاهری این ماده در حالت جامد پودر سفید رنگی است که نباید در معرض هوای خشک قرار گیرد زیرا به سرعت رطوبت خود را از دست میدهد. از ویژگی های جالب توجه این ماده حلالیت خوبی است که در حلالها به خصوص آب دارد.
از کاربردهای مهم این محصول استفاده در مصارف خانگی و شوینده ها نظیر پودر لباسشویی میباشد. در حالت بی آب (n = 0) نقطه جوش و نقطه ذوب این محصول بالا است. این ماده شیمیایی با انجام واکنشهای شیمیایی با سایر ترکیبات به ترکیباتی همچون اسید بوریک تبدیل میشود. برای مثال در زیر این واکنش به نمایش در آمده است که در آن در حضور هیدروژن کلرید بوراکس دکا هیدرات به اسید بوریک تبدیل میشود.
Na2B4O7.10H2O + 2HCL 4H3BO3 + 2NaCl + 5H2O
PubChem CID | 16211214 |
---|---|
ساختار | نمایش بزرگ تصویر |
نشانه ایمنی شیمیایی | خطر سلامت |
فرمول مولکولی |
|
نامهای دیگر |
|
وزن مولکولی | 381.4 g/mol |
توضیحات | بوراکس یک کانی با فرمول Na2B4O5(OH)4·8H2O است. نماد IMA Brx است. |
کاربرد بوراکس
بوراکس کاربرد های بسیاری در صنایع و امور مختلف دارد که در ادامه با برخی از استفاده های مرسوم و مشهور آن آشنا خواهیم شد. در نظر داشته باشید برای استفاده از این ماده لازم است قبل از هر چیزی آن را به صورت دقیق بشناسید و سپس نسبت به نوع مصرف مدنظر بهترین بوراکس موجود را مورد استفاده قرار دهید.
- استفاده از بوراکس در کشاورزی: اضافه کردن بوره به مقدار مشخص و در حد مجاز به خاک نهال های جوان موجب تقویت گیاه میشود. این موضوع به دلیل جذب رطوبت اضافی از پوسیدگی گل یا میوه جلوگیری کرده، با حضور آفت ها مقابله میکند و به عنوان کود سبب تقویت خاک میشود. همچنین جهت جلوگیری از رشد علفهای هرز و حضور حشرات و جانوران موذی از این ماده در محصولات مورد استفاده کشاورزان سود برده میشود. به همین دلیل است که خرید بوراکس برای کشاورزان اهمیت زیادی دارد.
- پاک کننده ها: از سدیم بورات در فرمولاسیون مواد شوینده و پاک کنندهها و به خصوص پودر لباسشویی استفاده میشود. در پودر لباسشویی از این ماده جهت اینکه آب را نرم نماید استفاده میکنند زیرا برای مثال در آمریکا آب بسیاری از خانهها سخت است و این آب به دستگاه ماشین لباسشویی و بافت لباس ها آسیب وارد میکند. با توجه به خاصیت آنتی قارچ و ضد عفونی کنندگی این ماده، به کار بردن آن در این گونه محصولات بسیار ثمر بخش بوده است و کارایی محصولات شوینده را بالا میبرد. همچنین استفاده از این ترکیب در کف شوها باعث از بین رفتن اجرام و رسوباتی میشود که بر سطح زمین و سرامیک نقش بسته اند. در ضمن کاربرد این ماده در محصولات بهداشتی موجب از بین رفتن بوی بد، از بین رفتن حشرات، سفید کنندگی و جرم زدایی و نابودشدن کپکها و قارچها میشود.
- محصولات آرایشی: در محصولات آرایشی، استفاده از بوراکس در نقش بافر کننده، امولسیفایر و نگه دارنده متداول است. همچنین به کار بردن این ماده در این دسته از محصولات سبب افزایش زمان تاثیرگذاری محصولاتی نظیر کرم مرطوب کننده، شامپوها، لوسیونها و… میشود.
- ذوب طلا و نقره: در فرآیند ذوب طلا و نقره استفاده از این ماده به حل شدن اکسیدها و تولید کف بورات که توسط خاک رس حذف میشود کمک میکند.
- تولید سم: از بین بردن برخی حشرات و جانوران موذی چه در محیط خانه و چه در زمینهای کشاورزی از قدیم چالشی برای انسانها بوده است. برای مثال برخی حشرات به فرش ها حمله میکنند و برای مقابله با آنها میتوان از پودر بوراکس استفاده نمود. روش استفاده از این پودر بدین صورت است که ابتدا مقداری پودر در محل مورد نظر پاشیده میشود. در مرحلهی بعدی پس از 20 دقیقه از پاشیدن این پودر بر محدوده مورد نظر آن را با جارو برقی جمع میشود. بدین شکل حشرات و تخم حشرات از بین میرود. در کشاورزی هم استفاده از سمهایی مبتنی بر بوره موجب آفت کشی میشود. این سم ها خیلی مضر نیستند ولی اگر از دوز مشخص بالاتر روند میتواند برای سلامت انسان و محیط زیست خطرناک باشند.
- تصفیه آب: برای از بین بردن بوی بد آب هنگام تصفیه شدن و همچنین جایگزین کردن یونهای منیزیم و کلسیم توسط یون سدیم از بوره استفاده میشود. همچنین برای کنترل pH آب استخر نیز این ماده موثر است.
بیشتر بخوانید: قیمت سولفات مس
به غیر از کاربردهای اشاره شده در بالا، Na2B4O7 کاربردهای دیگری نیز دارد که در ادامه به صورت موردی به آن ها اشاره خواهیم کرد. البته نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که در بعضی از کشور ها از قبیل ایالات متحده آمریکا استفاده از این ترکیب در مصارف غذایی و بهداشتی (پودر لباسشویی) ممنوع شده است و سعی میشود از جایگزینهای آن استفاده نمود.
- استفاده در ضد یخ
- شار جوشکاری
- دهان شویه و خمیر دندان
- استفاده در ضد حریق کردن پارچهها
- صنعت دباغی
- صنعت عکاسی
- شمع سازی
- مکمل ویتامین
- استفاده در فرآیند لحیم کاری برخی فلزات
- لعاب مینا
- صنایع غذایی به عنوان نگه دارنده (برای مثال نگه داری خاویار)
- ترکیب شدن با برخی عناصر و ترکیباتی نظیر مس، منگنز، کروم، نیکل و کبالت به منظور رنگ کردن سفال ها در گذشته
خرید بوراکس
پودر بوراکس در بسته بندی و در وزنهای متفاوتی به فروش میرسد. با توجه به کاربردهای فراوان بوره در صنایع مختلف به خصوص در شیشه و سرامیک و مواد شوینده و افزایش نرخ ساخت و ساز و جمعیت در سالیان اخیر، توجه به این ماده نیز افزایش پیدا کرده و افراد زیادی تمایل به خرید بوراکس دارند. دو کشور آمریکا و ترکیه از تولیدکنندگان اصلی این ماده به شمار میروند. کشور چین نیز به عنوان بزرگترین مصرف کننده این ماده معدنی در جهان شناخته میشود.
بازرگانی دموکریس به عنوان یکی از برترین واردکنندگان محصولات شیمیایی در کشور، بوراکس را نیز در دسته محصولات وارداتی خود قرارداده است. از این رو، برای خرید بوراکس، تنها کافی است با کارشناسان بازرگانی ما تماس گرفته و سفارش خود را ثبت نمایید.
خرید بوراکس از بازرگانی دموکریس یک گزینه جذاب برای مشتریان بوده، چراکه در سریعترین زمان، بوراکس با کیفیت بالا را دریافت خواهند کرد.
قیمت بوراکس (تاریخ 1403/10/27)
در نظر داشته باشید نمیتوان عدد دقیقی را برای قیمت بوراکس اعلام نمود. قیمت بوراکس وابسته به چندین عامل میباشد که در ادامه آن ها را مشاهده میفرمایید.
- قیمت جهانی بور و سدیم
- نوع بسته بندی
- قیمت سوخت
- بازار هدف
با توجه به نوسانات قیمت بوراکس و همچنین بسته بندیهای مختلف این محصول، پیشنهاد میکنیم برای دریافت قیمت بوراکس در تاریخ 1403/10/27، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید.
بوراکس پنتا هیدرات
همان طور که پیش از این اشاره شد، بوراکس در سه نوع متداول تولید و مصرف میشود که این تفاوت در تعداد مولکول آب در ساختار و فرمولاسیون این ماده است. در بوراکس پنتا هیدرات فرمول شیمیایی برابر Na2B4O7.5H2O است.
این موضوع یعنی 5 مولکول آب در آن وجود دارد. از نظر ظاهری این ماده نیز به صورت جامد کریستالی و سفید رنگ بوده که در آب به خوبی حل میشود و کاربردهای آن بیشتر به عنوان نابود کننده علفهای هرز، عامل ضد عفونی کننده و نرم کننده آب مشهور است.
این ماده همچنین از وسایل چوبی در برابر حملات حشرات محافظت کرده و همچنین در فرآیند ساخت شیشه جهت افزایش استحکام شیشه استفاده میشود. از دیگر کاربردهای آن میتوان به صنعت عکاسی، معرف آزمایشگاهی و سفید کننده اشاره کرد. با توجه به این نکات بدیهی است که قیمت بوراکس و نحوهی خرید آن از چالشهای اساسی افرادی است که نیاز به این مادهی شیمیایی پر مصرف دارند.
بوراکس دکا هیدرات
در قسمت های قبلی بحث شد که بوراکس در سه نوع متداول به تولید رسیده و روانه بازار میشود. با حالت بدون آب و 5 آبه آن آشنا شدیم. اکنون نوبت به بوراکس دکا هیدرات رسیده تا با آن آشنا شویم. در بوراکس دکا هیدرات فرمول شیمیایی Na2B4O7.10H2O بوده یعنی در ساختار این ماده شیمیایی n برابر 10 بوده و دارای 10 مولکول آب است. این ترکیب شیمیایی نیز از نظر ظاهری جامد کریستالی سفید رنگ بوده و در آب حل میشود.
بیشتر بخوانید: فرمالین 37 درصد
طبق بررسیهای انجام شده بوراکس دکا هیدرات سمی نیست و بیش ترین کاربرد آن در تمیز کننده های سطوح مختلف (چه خانگی و چه صنعتی ) و پاک کنندههای دست و واکسها است. این نوع از بوره متداول ترین و پر کاربرد ترین نوع آن نسبت به دو حالت دیگر است. جرم مولکولی ماده در این حالت برابر 381.37 g/mol است.
برای خرید بوراکس و یا اطلاع از آخرین قیمت بوراکس، همین حالا با شمارههای زیر تماس بگیرید.
نحوه ساخت و تولید بوراکس
بوراکس از سنگ معدن بورات به دست می آید و بیشترین سهم تولید این ماده از این روش است. جالب است که بدانید بوراکس برای اولین بار به صورت مصنوعی در ایران تولید شد و محققان ایرانی توانستند این ماده را تولید نمایند. در اصل سدیم تترا بورات از تبلور محلول کرنیت به دست میآید. علاوه بر سنگ معدنی بورات از آب برخی دریاچههای آب شور و رسوبات آن و همچنین بعضی از خاکهای معدنی میتوان در تولید Na2B4O7 استفاده نمود. تولید این ماده از آب دریاچه از طریق فرآیند کریستالیزاسیون و کربناته شدن انجام میشود.
بوراکس اسلایم چیست؟
اسباب بازی که چند سالی است در بین کودکان جا باز کرده و به شدت پر طرفدار شده است اسلایم میباشد که به نوعی جایگزین خمیر بازیهای سنتی شده است. این وسیله برای افزایش خلاقیت کودکان و ایجاد آرامش در بزرگسالان مفید است. اما این اسلایم چیست؟ اسلایم از ترکیب شدن چسبی شبیه چسب چوب، بوراکس و آب تولید میشود و در اصل سبز رنگ، نرم و بی خطر است.
اما امروزه ترجیح داده میشود که از مواد دیگری به جای Na2B4O7 در ساختار اسلایم استفاده شود زیرا بلعیدن بیش از 5 گرم از اسلایم تولید شده با بوره توسط کودک منجر به بروز مشکلات گوارشی میشود. از نشاسته به عنوان یک ماده مفید برای جایگزینی بوراکس نام برده میشود.
عوارض بوراکس
بوراکس به میزان اسید بوریک سمی و خطرناک نیست. اما ماده شیمیایی وجود ندارد که عوارضی نداشته باشد. در مصرف مواد شیمیایی بایستی همیشه به اساس استانداردهای جهانی و ملی توجه کرد. بوره نیز از این قاعده مستثنی نیست و در صورتی که به اندازه درست مصرف شود خطر آن چنانی نخواهد داشت. در مقابل در صورتی که از حد مورد نظر بیشتر شود عوارضی نظیر سردرد، مشکلات هورمونی، سرگیجه، بی هوشی و حتی مرگ را در بر دارد.
اما برخی کشور ها نظیر ایالات متحده آمریکا و تایلند استفاده از این ماده را ممنوع کردهاند. البته طبق بررسی های انجام شده استفاده از این ماده بدون توجه به استانداردها ریسک ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد.
خطرات و ایمنی کار با پودر بوراکس
در قسمت های قبل نیز ذکر شد در صورتی که به میزان استاندارد از این ماده استفاده شود خطر چندانی سلامت انسان و محیط را تهدید نمیکند، اما رعایت نکات ایمنی همواره شرط عقل است. به همین دلیل از استنشاق مستقیم و طولانی مدت این ماده پرهیز کنید و در صورت بروز این حادثه سریعاً مصدوم را به فضای باز منتقل کنید. استفاده از عینک، روپوش و دستکش در حین کار الزامی است. در صورت تماس با این ماده، محل تماس را سریعاً با آب شست و شو دهید و به پزشک مراجعه کنید.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.