صنعت ساختمان سازی و مسکن از بخش‌هایی است که با ساکن شدن انسان‌ها و توسعه شهرنشینی شروع به رشد و فعالیت نمود. در سایه این صنعت روزانه صدها خانه و واحدهای آپارتمانی و برج‌های آسمان خراش ساخته می‌شوند. این صنعت مطابق با استانداردهای خاص راه خود را گشوده و هم اکنون به طرف ساخت و ساز، خانه‌هایی همچون خانه های پیش ساخته، مدرن و هوشمند طی طریق می‌کند.
خانه های پیش ساخته (Modular building) چه نوع سازه‌هایی هستند؟
قطعا واژه پیش ساخته در مورد تجهیزات یا دیوار و سازه، بارها به گوشتان خورده است. خانه‌های پیش ساخته به نوعی از خانه‌ها گفته می‌شود که بخش‌های مختلف و قطعات آن در مکانی غیراز محل استقرار اصلی ساختمان یعنی در کارخانه یا واحدهای تولیدی، ساخته و آماده می‌شوند و بعد از حمل آنها به مکان قرارگیری، عملیات مونتاژ برای ساخت خانه انجام می‌گیرد.
می‌توان گفت این صنعت در طی سالیان طولانی دستخوش پیشرفت‌هایی شده است که موجب گردیده تا صنعت ساخت خانه‌های پیش ساخته مطابق با فناوری‌های نوین ابداع گردد. آنچه این سازه‌ها را از دیگر ساختمان‌های سنتی جدا کرده، طریقه ساخت، انعطاف پذیری در اجرا، تنوع در مصالح مورد استفاده و کاربرد سبک های مدرن در طراحی و تولید آنها می‌باشد. خانه‌های پیش ساخته از سازه‌هایی هستند که به دلیل صرفه جویی در مصالح مورد استفاده و پیاده سازی آسان، با توجه به هزینه‌های بالای ساختمان سازی بسیار مورد توجه سازندگان و پیمانکاران قرار گرفته است.
همانطور که می‌دانید انجام پروژه‌های ساختمانی معمولی زمان بر بوده و صاحب کار یا پیمانکار چندین ماه تا سال وقت خود را صرف آن می‌کند. اما فعالیت واحدهایی در زمینه ساخت خانه پیش ساخته، زمان اجرا و تحویل یک خانه را به کمترین میزان خود می‌رساند. این خانه‌ها با مصالح مقاوم ساخته شده و به جهت متراژ با توجه به درخواست مشتری از 15 مترمربع تا 200 مترمربع قابل ساخت هستند. خانه های پیش ساخته در طیف گسترده‌ای از خانه‌های شهری، ویلایی و روستایی و … ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفتند.
دانستن این مزایای خانه‌های پیش ساخته خالی از لطف نیست!!
- کمتر شدن مراودات برای ساخت خانه، همانگونه که می‌دانید برای ساخت یک خانه معمولی نیاز است تا با افرادی بسیار زیادی درارتباط باشید؛ در صورتی که برای ساخت خانه‌های پیش ساخته، بعد از دریافت مجوزهای لازم شما با مشاوران و معماران یک شرکت متخصص در این زمینه سروکار خواهید داشت.
- کلیه خانه‌های پیش ساخته مطابق با آیین نامه‌های تصویب شده برای کاهش و صرفه جویی در منابع انرژی طراحی و ساخته می‌شوند. برهمین اساس در ساخت این خانه‌ها از فناوری‌های جدید و هوشمندانه استفاده شده تا هزینه‌های مربوط به این مورد کمتر شود.
- طبق برآوردهای اقتصادی انجام شده، مصالح مورد استفاده در ساخت این خانه‌ها باید طوری انتخاب شوند که بیشترین طول عمر را برای ساختمان به دنبال داشته باشند. لذا در کارخانجات تولید کننده، مصالح مختلف از لحاظ کیفیت و طول عمر تحت آزمایش و بررسی قرار می‌گیرند.
- کاستن، استرس حاصل از سرو صدا و بیماری هایی که در اثر این عوامل بوجود می‌آیند؛ یکی دیگر از اهداف ساخت خانه‌های پیش ساخته است. زیرا مصالح این سازه‌ها با ویژگی ضد صدا و صوت ساخته می‌شوند.
- در این سازه‌ها چون محل دقیق اجزای ساختمان بخصوص لوله‌ها و کابل‌ها کاملا مشخص است، بنابراین در هنگام خرابی یا بوجود آمدن اشکالی، به راحتی می‌توان اقدام به رفع آن کرد.
- کلیه متریال‌های مورد استفاده در ساخت انواع خانه‌های پیش ساخته از لحاظ وزنی سبک‌تر از یک خانه معمولی است. این امر موجب می‌شود تا مصالح و هزینه‌های اولیه ساختمان (بخش فونداسیون و پی‌ریزی) خیلی کمتر باشد.
- این سازه‌ها دوستدار محیط زیست بوده و آسیبی به آن وارد نمی‌کنند. مسئله محیط زیست در اولویت هر پروژه‌ای است. خوشبختانه مصالح مورد استفاده در ساخت خانه‌های پیش ساخته اغلب قابلیت بازیافت دارند و همچنین ضایعات بوجود آمده اضافی در خود کارخانه به شکل اصولی جمع‌آوری و بازیافت می‌شود.
- از مزایای اصلی سازه‌های پیش ساخته، کوتاه مدت بودن زمان آنها می‌باشد. در این پروژه‌ها چون از قبل برنامه ریزی دقیقی می‌شود و اختلال کار پیمانکاران مختلف به نوعی حذف شده؛ این عوامل زمان ساخت یک خانه پیش ساخته را در مقابل خانه معمولی، حداقل به نصف می‌رساند. البته در این میان باید گفت که این سازه‌ها به دلیل پیش ساخته و آماده بودن کمتر تحت تاثیر، عواملی همانند شرایط جوی نامناسب قرارمی‌گیرند.
در ساخت خانه‌های پیش ساخته از متریال‌هایی استفاده می‌شود؟
در دسته بندی خانه‌های پیش ساخته ابتدا آنها را به دو نوع طرح ماژولار (Modular design) و کاروان یا کانکس تفکیک می‌کنند. نوع ماژولار همانی است که قطعات خانه در واحد تولیدی ساخته شده و سپس در محل در نظر گرفته به اجرا در می‌آید. کانکس یا کاروان هم نوعی خانه پیش ساخته بوده که به طول کامل آن را ساخته و بعداً به مکان مورد نظر حمل می‌کنند. دسته بندی دیگر برای ساخت خانه‌های پیش ساخته از لحاظ مصالح مورد استفاده در این سازه‌های می‌باشد. برهمین اساس این خانه‌ها را به انواع خانه‌های پیش ساخته چوبی، خانه‌های از جنس PVC، خانه پیش ساخته LSF، خانه‌های پیش ساخته ساندویچ پانل و نوع بتنی طبقه بندی می‌کنند. هر یک از این خانه‌ها را معرفی کرده و مزایا و معایب آنها را بیان خواهیم کرد؛ پس در ادامه به همراه ما باشید.
خانه‌های پیش ساخته چوبی
کلیه قسمت‌های این سازه‌ها از چوب ساخته شده که قطعات چوبی در ابتدا در کارگاه‌ها در اندازه‌های معین برش می‌شوند. هر قطعه بنا به نقشه طراحی کدگذاری شده و بعد به محل انتقال داده می‌شوند. البته قبل از هرکاری لازم تا زیرسازی ساختمان و عملیات فونداسیون صورت گیرد. سپس قسمت‌های قابل و دیواره‌های اصلی روی فونداسیون اجرا می‌گردد. الوارهای چوبی برای قرار گرفتن کنار هم به صورت کام و زبانه تولید شده و در حالت قفل مانند در هم فرو می‌روند.
خانه پیش ساخته چوبی دوستدار محیط زیست بوده و هیچ صدمه‌ای به آن وارد نمی‌آورند. چون اساساً کل متریال به کار رفته در این خانه‌ها از طبیعت گرفته شده است. همچنین این خانه‌ها در برابر تبادلات دمایی همانند یک عایق خوب عمل کرده و مانع از اتلاف گرما یا سرما در فصول مختلف می‌گردند. البته چوب علاوه عایق حرارتی یک ماده اکوستیک یا عایق صوتی نیز می‌باشد.
برخلاف آنچه تصور می‌کنیم، خانه‌های چوبی دوام بسیار بالایی داشته و در یک مقایسه ساده با یک ساختمان معمولی از لحاظ بهره‌وری انرژی و کارآمدی در رده بالاتری قرار دارد. این خانه متناسب با عملیاتی که روی متریال چوب انجام می‌گیرد، انواع متفاوتی دارند؛ بنابراین توجه داشته باشید که چوب‌هایی که بهتر فرآوری شده و عملیات بیشتری برای بهترکردن کیفیت آنها انجام می‌شود، بیشتر باشد، در نتیجه ماندگاری و طول عمر خانه نیز افزایش خواهد یافت. عمر این خانه‌ها بیش از 50 سال بوده و با مراقبت و نگهداری حتی به بیشتر از این مقدار هم خواهد رسید.
مزایای خانه‌های پیش ساخته چوبی
- سرعت عمل بالا در ساخت و اجرای سازه
- مقاومت بالا در برابر زلزله (سبک بودن خانه)
- کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های مربوطه (عایق صوتی و حرارتی)
- عدم آسیب رسانی به محیط زیست
- نداشتن پرت مصالح ساختمانی در طول کار
- عمر بالای سازه چوبی
- ساخت با اصول مهندسی و کنترل کیفیتی قطعات قبل از مونتاژ
- ایمنی در اجرا و استفاده از افراد کارآزموده و حرفه‌ای
ایرادات خانه‌های پیش ساخته چوبی
این خانه‌ها فقط از لحاظ آسیب پذیر بودن در برابر حشرات، مورد انتقاد قرار گرفتند. برای حل این مسئله نیز با انجام مقاوم سازی الوارها یا کارهایی در طول زمان می‌توان آن را به راحتی حل کرد. البته برخی افراد هم استفاده و بریدن درختان را از معایب این خانه‌ها دانستند که باید گفت با استفاده اصولی و کاشت مجدد درختان در طول زمان، صدمه‌ای به طبیعت وارد نمی‌آید.
خانه‌هایی از جنس PVC
از مصالح بسیار کاربردی در صنعت ساختمان سازی، PVC یا همان پلی وینیل کلراید است که نوعی پلیمر ترموپلاستیک بوده و از محصولات ارزشمند صنایع پتروشیمی‌می‌باشد. این ماده یک جایگزین بسیار مناسب برای مصالحی سنتی همانند سیمان، فلز، بتن و چوب شده است.
خانه‌های پیش ساخته از این جنس در نوع متحرک و ثابت ساخته می‌شوند. پنل‌های پی وی سی مورد استفاده در ساخت خانه‌های پیش ساخته متناسب با ضخامت و طول پانل به کاررفته، قیمت گذاری می‌شوند. پانل‌های PVC، سبک بوده و خاصیت ضد حریق دارند. همچنین نسبت به حرارت (گرما و سرما) و صوت عایق بوده و در برابر شرایط جوی کاملا مقاوم هستند. از مزایای دیگر خانه‌های پیش ساخته پی وی سی، آنچه بیشتر مورد توجه سازندگان قرار گرفته، قیمت مناسب، مقاومت بالا و سرعت ساخت و ساز این نوع از خانه‌ها است. برای متریال PVC، تا به حال عیب و ایرادی ذکر نگردیده است.
خانه‌های پیش ساخته LSF (Lightweight Steel Frame)
این متریال که نوعی سازه سبک وزن است از مقاطع فولادی تشکیل شده و با عملیات نورد سرد روی ورق‌های کم ضخامت فلزی تولید می‌شوند که دارای پوششی از گالوانیزه هستند. قطعات پیش ساخته این خانه‌ها به وسیله پیچ و مهره به هم مونتاژ شده و یا گاهاً برای این منظور از جوش استفاده می‌کنند. این نوع از متریال‌ها را به دلیل وزن کم آنها در ساخت انواع ساختمان‌های مسکونی یک و چندین طبقه و حتی آسمان خراش‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند.
مزایای سازه‌های lsf
- مقاومت بالا در برابر زمین لرزه به دلیل سبک وزن بوده سازه
- نسبت به هر نوع ماده ساختمانی دیگر مقاومت وزنی بالایی دارد (امکان ساخت طبقات در حدود 12 طبقه)
- استحکام خوبی در برابر عوامل محیط همانند رطوبت، زنگ زدگی و پوسیدگی دارد.
- خاصیت ضد حریق داشته و قابلیت بازیافت دارد (دوستدار محیط زیست)
- هزینه‌های کم و صرفه جویی در پی ساخت و فونداسیون ساختمان
- نصب و راه اندازی ساده‌تر با ایمنی و سرعت عمل بالا (بدون تاثیر عوامل جوی)
بیشتر بخوانید: کانکس فست فود
خانه‌های پیش ساخته از نوع ساندویچ پانل (Sandwich panel)
ساندویچ پانل یکی از مصالح ساختمانی است که از چند لایه تشکیل شده که میان این لایه‌ها از مواد عایق پرشده است. ماده سازنده ساندویچ پانل‌ها اغلب از ترکیبات شیمیایی همانند پلی یورتان، پلی استایرن یا پشم سنگ و شیشه تولید می‌کنند. ورق‌های ساندویچ پانل براساس کاربرد از نوع دیواری یا سقفی هستند. با توجه به ویژگی‌های ساندویچ پانل‌های می‌توان گفت که از محبوب ترین مصالح در ساخت خانه‌های پیش ساخته در میان تولیدکنندگان به شمار می‌روند. ساختار انعطاف پذیر این ورق‌ها مقدار اتصالات و درزها را در قسمت‌های مختلف ساختمان کاهش می‌دهد. از مزایای این خانه‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- دارای خاصیت عایق حرارتی و صوتی در نتیجه کاهش هزینه‌های مصرف انرژی
- مقاومت بالا در مقابل شرایط جوی و محیطی ( رطوبت و پوسیدگی)
- کاستن از مصرف دیگر مصالح ساختمانی بخصوص دربخش فونداسیون و پی ریزی ساختمان
- ساخت و ساز راحت و زمان کمتر برای ساخت خانه
- دارای خاصیت ضد آتش
- امکان ساخت خانه‌های پیش ساخته متحرک و ثابت
برای خرید ساندویچ پانل می‌توانید با ما در ارتباط باشید.
استفاده از سازه بتنی در خانه‌های پیش ساخته
در اجرای این نوع از خانه‌های پیش ساخته ابتدا اسکلت ساختمان را از متریال‌های فلزی آماده می‌کنند و سپس از بتن برای دیواره‌ها استفاده می‌نمایند. بتن مورد استفاده در این خانه‌ها از نوع مسلح و مقاوم بوده اما در عین حال وزن کمی‌دارد. برای پوشش دهی بخش داخلی دیواره‌ها، ممکن است متریال‌های متنوع به کار برد شود. قابل ذکراست که دیواره‌های بتنی از قبل طی عملیات قالب زنی، مسلح سازی (استفاده از فولاد در ترکیب بتن)، بتن ریزی و درنهایت عمل آوری در کارخانه ساخته می‌شوند.
سپس این دیوارها به محل ساختمان انتقال می‌یابند. برای متصل کردن قطعات دیوارها به هم و درزگیری میان آنها از چسب‌های مخصوص استفاده شده تا ضمن پوشش دهی درزها، مانع از تبادلات حرارتی و ورود حشرات به داخل ساختمان بشود. توجه کنید که با پیشرفت این صنعت، در هنگام فرآوری بتن از مواد مختلف جهت مقاوم سازی، عایق نمودن بتن در برابر حرارت و صوت و افزایش درجه آتش سوزی بتن استفاده می‌نمایند. از معایب این نوع خانه‌های پیش ساخته تنها می‌توان به مشکلات حمل ونقل آنها و محدودیت ساخت در ابعاد بزرگ اشاره کرد.
ویژگی‌های خانه پیش ساخته بتنی
- مشابهت زیاد به ساختمان‌های معمولی با استحکام بیشتر
- ساخت با بتن تقویت شده به همراه طول عمر طولانی
- مستحکم در برابر عوامل طبیعی و قابلیت سفارشی سازی
- کاهش وزن ساختمان و مصالح مورد استفاده
- دارای خاصیت عایقی نسبت به گرما و سرما
- آماده سازی سریع و قابلیت کار در شرایط جوی نامساعد
برخی معایب خانه‌های پیش ساخته
خانه‌های پیش ساخته با توجه به کمبود مسکن در جوامع مختلف و امکان ساخت سریع آنها یک مزیت غیرقابل چشم‌پوشی در رفع این مشکل است. اما این خانه‌ها نیز دارای معایبی هستند که دانستن آنها، شما را انتخابی درست یاری خواهد کرد. نکته قابل توجه اینکه، بررسی مزیت‌ها و معایب در کنار هم، معیاری برای تشخیص و تصمیم گیری منطقی خواهد بود.
- این پروژه‌ها همانند ساخت خانه معمولی نیازمند تهیه و خرید زمین مناسب برای مستقر کردن خانه پیش ساخته دارند. بنابراین هزینه مربوطه به خرید، گرفتن مجوزها و غیره از شروط اصلی این خانه‌ها، همانند ساخت خانه‌های معمولی، همچنان وجود دارد.
- موقعیت زمین مورد نظر برای قراردادن خانه پیش ساخته اهمیت فراوانی دارد. زیرا برخی زمین‌ها به دلیل وجود مواردی همانند ناهمواری، برای این کار مناسب نیستند و در هنگام نصب قطعات خانه پیش ساخته با مشکل مواجه می‌شوند. بنابراین قبل از هر اقدامی نسبت به خرید زمین، بهتر است با دست اندکاران این صنعت مشاوره و همفکری نمایید.
- خانه‌های پیش ساخته با توجه به متراژ و ابعاد، دارای تقسیم بندی مشخصی برای بخش‌های داخلی هستند. یعنی شما نمی‌توانید کل متراژ ساختمان و بخش‌های داخلی آن را به دلخواه خود تعیین کنید و باید کمی تابع قوانین در این مورد باشید.
- برای نصب و اجرای خانه‌های پیش ساخته لازم است از افراد متخصص و حرفه‌ای در زمینه استفاده گردد؛ یعنی مونتاژ این خانه‌ها کار هر شخص نمی‌باشد.
- در ساخت ساختمان‌های معمولی، افراد برحسب توان مالی خود اقدام به اجرای آن می‌کنند. اما در ساخت خانه پیش ساخته شما موظفید تا مبلغ کل ساختمان را یکجا پرداخت کنید؛ این عمل برای برخی افراد ممکن ایجاد مشکل کرده و موجب فشار مالی و مسائلی از این دست گردد.
نتیجه نهایی
خانه به عنوان یک سازه ساختمانی محل آسایش و آرامش افراد بوده و از این رو شاید به گزافه نگفته باشیم که یکی از نیازهای اولیه و آرزوی افراد، داشتن خانه است. بویژه دراین عصر مدرن تمایل افراد بیشتر به خانه‌هایی است که با تکنولوژی‌های نوین نسبت به عوامل جوی و محیطی امن شده باشند.
خانه‌های پیش ساخته از گزینه‌های پرطرفدار و مورد توجه در بیشتر کشورهای پیشرفته است. ویژگی‌های این ساختمان و زمان کم ساخت و سازشان باعث رونق بازار آنها شده است. ما در این متن تعریفی از خانه‌های پیش ساخته ارائه کرده و مزایایشان را برشمردید.
انواع مختلف این خانه‌ها را از جنبه متریال‌های مورد استفاده برایتان شرح دادیم تا بدانید این سازه‌ها چقدر متنوع بوده و امکان ساخت آن برای کلیه مناطق با شرایط آب و هوایی متنوع وجود دارد. نکته مهم و قابل توجه هزینه ساخت خانه‌های پیش ساخته است که رابطه مستقیم با متریال مورد نظر، ابعاد ساختمان، هزینه‌های حمل و نقل مربوط به مصالح (دوری و نزدیکی کارخانه خیلی مهم است) دارد. قابل ذکر است که در کشور ما به دلیل محدودیت منابع جنگلی ساخت خانه‌های پیش ساخته چوبی زیاد متداول نمی‌باشد.
